Превенирај, дијагностицирај, третирај, едуцирај

Астмата претставува хронична инфламаторна болест на дишните патишта. Хроничното воспаление води до зголемена осетливост на дишните патишта која резултира со епизоди на свирење на градите, стегање во градите и губење на здивот, кашлица, особено во текот на ноќта и утринските часови.

Астмата претставува една од најчестите хронични болести во светот, со повеќе од 330 милиони заболени, 500 000 хоспитализации и повеќе од 250 000 смртни случаи годишно на светско ниво. До крајот на 2025 година се очекува бројот на заболени да надмине 450 милиони лица. Жените заболуваат за 30% повеќе во однос на мажите, додека црната раса е попогодена во однос на белата раса. Астмата најчесто се јавува кај лицата над 40 години, во земјите со низок и средно низок приход.

Што може да биде причина за појава на астма?

Тригерите, односно потикнувачите на астма можат да бидат од најразлична природа и секојдневно да ги опкружуваат болните од астма. На пример влакната од домашни животни, прашина, силни мириси, аерозагадувањето, хемиските гасови, полен, инсекти, ладен воздух, вежбање, па дури и стресот можат да бидат причина за развој на астма. Причина за развој на астма можат да бидат и некои лекови, како нестероидните антиинфламаторни лекови (НСАИЛ), лекови кои се користат за нормализирање на крвен притисок, потоа прехрамбени адитиви.

Лицата кои страдааат од алергиски реакции, сува, атопична кожа, чести повторувачки синузити и вирусни инфекции на горните респираторни патишта се поподложни за развој на астма.

Видови на астма

•  Алергиска астма (екстринзична астма) – симптомите се индуцирани поради хиперимун (зголемено создавање на IgE) одговор на инхалиран специфичен алерген.
•  Не-алергиска астма (интринзична астма) – се јавува поради присуство на иританси во воздухот кои ги стимулираат парасимпатичките нервни влакна, при што предизвикуваат бронхоконстрикција и воспаление.
•  Мешана астма – комбинација на алергиска и не-алергиска астма. Најчест вид на астма помеѓу пациентите.
•  Астма пропратена со кашлица – кај овој тип на астма не се јавуваат симптомите специфични за астма, како свирење на градите и недостаток на здив. Се јавува само перзистентна, сува кашлица.
•  Астма индуцирана од вежбање – се јавува за време или по зголемена физичка активност.
•  Ноќна астма – астма која се карактеризира со значително влошување на симптомите во текот на ноќта. Болните од овој тип на астма имаат симптоми и во текот на денот, но со многу помал интензитет.
•  Професионална астма – астма која е индуцирана од тригери од работното место (текстилна, дрвна индустрија, фарми)

Со кои симптоми се карактеризира астмата?

• Визинг (свирење на градите)
• Диспнеа (отежнато дишење)
• Кашлица (најчесто сува, надразнителна)
• Стегање во градите
• Глад за воздух
• Пролонгирано издишување
• Секретот може да биде густ, бел, желатинозен

Како се дијагностицира астма?

• Физикален преглед (преглед на грло, кожа, носна празнина и синуси)
• Анамнеза (семејна, професионална, фармаколошка, приказ на симптоми)
• Рентген на граден кош
• Пикфлометрија (одредување на ПЕФ вредност – врвен експираторен проток на воздух) (слика од пикфлометар, може со клик да оди до страната каде е ставен за продажба)
• Спирометрија
• Кожен тест за постоење на алергии
• Ниво на еозинофили и IgE во крвта

Третман на астма

Третманот на астма најчесто вклучува комбинација на лекови кои се примаат преку инхалирање, прскање во нос и таблетарна терапија. За успешност на терапијата за астма, особено инхалационата терапија, неопходно е следење на чекори кои се строго дефинирани и вежбање на техниката за инхалација. Така на пример непходно е да се извежба техниката на вдишување и задржување на здивот 7-10 секуди за да може да делува лекот. Секоја од пумпичките, како што ги нарекуваат пациентите, има сопствен дизајн, и за активирање на активната доза потребно е да се следат чекори, бидејќи во спротивно нема да се прими точна доза од лекот. Поради тоа неопходна е постојана едукација на болните од астма за правилен начин на употреба на инхалаторната терапија и постигнување на терапевтски резултати.

Астмата и суплементите

• Магнезиум – кај болните од астма е утврдено пониско ниво на магнезиум од нормалното, па поради тоа треба да се воведат суплементи со магнезиум бидејќи се постигнува релаксација на бронхијалните мускули и проширување на дишните патишта.
• Црно семе – делува антиинфламаторно на белите дробови и со тоа ги намалува симптомите на астма
• Холин, во комбинација со витмин Ц, витамин Д и селен делува позитивно на астмата, бидејќи ги намалува честотата и сериозноста на егзацербациите, особено доколку астмата е предизвикана од присуство на алергени
• Кофеин – ја подобрува функцијата на дишните патишта преку намалување на воспалителните процеси кои претходат на егзацербацијата
• Куркума – присуството на активната компонента куркумин води до антиинфламаторно дејство
• Рибино масло, омега-3, омега-6 масни киселини – делуваат антиинфламаторно

Бидете дел од едикативното предавање

ПЗУ аптека „ЕЛИКСИР“ го одбележува Светскиот ден на астмата со едукативно предавање за правилен начин на примена на инхалаторната терапија, наменето за лица болни од астма. Предавањето ќе се одржи на 7-ми мај во хотел Илинден, Струмица, со почеток од 17 часот. На едукацијата ќе предава д-р Весна Певќева, специјалист по семејна медицина.
Настанот е поддржан од страна на Zentiva Pharma Македонија.